ด.ช.ธนวินท์ เผ่าภูรี ชั้นม2/5 เลขที่7
ด.ช.อำพร แสนยามาตย์ ชั้นม.2/5 เลขที่14
ด.ช.จิรายุทธ์ ครองบุญ ชั้นม2/5 เลขทีี่ 16
โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำปิงฯ จ.ลำพูน
โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำปิงอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ จังหวัดลำพูน
พระราชดำริ :
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ความเป็นมา : โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำปิงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอจอมทอง อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน ได้เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี พ.ศ. 2526 โดยศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ซึ่งอยู่ในความดูแลของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้เข้ามาดำเนินการทดลองเพาะปลูกดอกแกลดิโอรัส และพืชพันธุ์ไม้อื่น ๆ ในเขตพื้นที่บ้านโรงวัว หมู่ที่ 5 ตำบลแม่สอย อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ได้พบว่า ราษฎรในพื้นที่โครงการมีความเป็นอยู่ที่ยากจน เนื่องจากสภาพดินฟ้าอากาศแห้งแล้ง ปริมาณน้ำฝนมีไม่เพียงพอต่อความต้องการเพาะปลูก และสภาพดินในพื้นที่มีคุณภาพต่ำ จนกระทั่ง ม.จ.จักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธ์ ได้เสด็จมาตรวจเยี่ยมการดำเนินงานของศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ได้มีราษฎรเข้ามาร้องเรียนเกี่ยวกับปัญหาที่ทำกิน ม.จ.จักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธ์ จึงได้นำปัญหาความเดือดร้อนของราษฎรดังกล่าวกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ที่ตั้งของโครงการ :
ท้องที่ ตำบลแม่สอย อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ วัตถุประสงค์โครงการ : หน่วยงานผู้ดำเนินงาน /หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง : 1. กองทัพภาคที่ 3 โดย กองพลพัฒนาที่ 3 2. กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืชโดย สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 3. กรมพัฒนาที่ดิน โดย สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 6 4. กรมที่ดิน โดย หน่วยจัดที่ดินโครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จฯ หน่วยที่ 1,2 และ 3 5. กรมวิชาการเกษตร โดย สำนักพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6 6. กรมส่งเสริมการเกษตร โดย สำนักการเกษตรจังหวัด 7. กรมปศุสัตว์ โดย ปศุสัตว์จังหวัดเชียงใหม่ 8. กรมประมง โดย ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดเชียงใหม่ 9. กรมชลประทาน โดยสำนักชลประทานที่ 1 10. องค์การบริหารส่วนตำบล ในพื้นที่รับผิดชอบ
ผู้ได้รับประโยชน์ : พื้นที่ที่ได้รับประโยชน์ 2 จังหวัด คือ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดลำพูน จำนวน 20 หมู่บ้าน
- จังหวัดเชียงใหม่ อยู่ใน 2 อำเภอ คือ อำเภอตจอมทอง 11 หมู่บ้าน และอำเภอฮอด 1 หมู่บ้าน - จังหวัดลำพูนอยู่ในอำเภอบ้านโฮ่ง 8 หมู่บ้าน ลักษณะโครงการ : โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำปิง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ เดิมมีหมู่บ้านในความรับผิดชอบ ซึ่งอยู่ในพื้นที่ 2 จังหวัด คือ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดลำพูน จำนวน 20 หมู่บ้าน - จังหวัดเชียงใหม่ อยู่ใน 2 อำเภอ คือ อำเภอตจอมทอง 11 หมู่บ้าน และอำเภอฮอด 1 หมู่บ้าน - จังหวัดลำพูนอยู่ในอำเภอบ้านโฮ่ง 8 หมู่บ้าน ปัจจุบันได้มีการจัดระเบียบชุมชน เหลือหมู่บ้านในพื้นที่โครงการฯ จำนวน 13 หมู่บ้าน ดังนี้ - พื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ มี 2 อำเภอ คือ 1. อำเภอจอมทอง มี 10 หมู่บ้าน ได้แก่ 1.1 บ้านใหม่สารภี หมู่ที่ 4 ตำบลแม่สอย 1.2 บ้านโรงวัว หมู่ที่ 5 ตำบลแม่สอย 1.3 บ้านห้วยม่วงฝั่งซ้าย หมู่ที่ 6 ตำบลแม่สอย 1.4 บ้านห้วยฝาง หมู่ที่ 8 ตำบลแม่สอย 1.5 บ้านห้วยสะแพท หมู่ที่ 9 ตำบลแม่สอย 1.6 บ้านห้วยมะควัด หมู่ที่ 12 ตำบลแม่สอย 1.7 บ้านห้วยพัฒนา หมู่ที่ 13 ตำบลแม่สอย 1.8 บ้านท่ากอม่วง หมู่ที่ 10 ตำบลบ้านแปะ 1.9 บ้านสบแจ่มฝั่งซ้าย หมู่ที่ 11 ตำบลบ้านแปะ 1.10 บ้านดงเย็น หมู่ที่ 15 ตำบลบ้านแปะ 2. อำเภอฮอด มี 1 หมู่บ้านได้แก่ - บ้านเด่นสารภี หมู่ที่ 6 ตำบลบ้านตาล - พื้นที่จังหวัดลำพูน มี 1 อำเภอ คือ อำเภอบ้านโฮ่ง มี 2 หมู่บ้าน ได้แก่ 1. บ้านหนองสูน หมู่ที่ 1 ตำบลหนองปลาสะวาย 2. บ้านหนองปลาสะวาย หมู่ที่ 2 ตำบลหนองปลาสะวาย - ในปี 2545ได้รับหมู่บ้านป่าแป๋ หมู่ที่ 7 ตำบลป่าพลู เป็นสมาชิกศิลปาชีพ อีกหนึ่งหมู่บ้าน 1. พื้นที่พัฒนาป่าไม้ พื้นที่ส่วนใหญ่ของโครงการฯ อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ 3 ป่า คือ - ป่าสงวนแห่งชาติป่าบ้านโฮ่ง จำนวน 24,218 ไร่ - ป่าสงวนแห่งชาติป่าท่าธาร จำนวน 69,062 ไร่ - ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ตาล – แม่ยุย จำนวน 14,511 ไร่ - รวมจำนวน 107,791 ไร่ สภาพโดยทั่วไปเป็นป่าเสื่อมโทรมกึ่งป่าค่อนข้างสมบูรณ์ จึงเหมาะที่จะพัฒนา พื้นที่ดังกล่าวนี้ให้เป็นป่าสมบูรณ์ ทั้งนี้เพื่อเป็นการอนุรักษ์ไว้เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธารต่อไป
2. พื้นที่พัฒนาการเกษตร ส่วนใหญ่เป็นที่ราบตามเนินเขา ใกล้กับลำห้วยสาขา ต่าง ๆ ของแม่น้ำปิงพื้นที่การเกษตรเดิมเป็นป่าเสื่อมโทรม ราษฎรได้บุกเบิกไปแล้ว ส่วนใหญ่ ยังคงปล่อบไว้เป็นพื้นที่รกร่างว่างเปล่าเพราะไม่สามารถทำการเพาะปลูกได้ เนื่องจากขาดแคลนน้ำใช้ทำการเพาะปลูก เป็นประจำทุกปี
1. กำหนดขอบเขตพื้นที่อยู่อาศัย เกษตรกรรม และพื้นที่ป่าไม้ ได้อย่างถูกต้อง
2. แผนที่ และแผนผัง มีความถูกต้อง เป็นสากลสามารถตรวจสอบได้เป็นที่เข้าใจของหน่วยงานที่จะเข้ารับผิดชอบในโอกาสต่อไป 3. เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานสามารถปฏิบัติงาน ได้อย่างเต็มที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะมีความชัดเจน ในเรื่องขอบเขตพื้นทีโครงการฯ 4. ทำให้ทราบถึงกรรมสิทธิ์ในการถือครองที่ดิน เพื่อดำเนินการต่อไป 5. มีการวางแผนการใช้ประโยชน์ที่ดินได้อย่างถูกต้อง 6. สามารถแก้ไขปัญหาความขัดแย้งระหว่างเจ้าหน้าที่ของรัฐกับราษฎร / ชุมชน ได้ในระดับหนึ่ง 7. ผลของการประชาสัมพันธ์ ทำให้ราษฎร / ชุมชน เข้ามามีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่าในพื้นที่โครงการฯ เพิ่มมากขึ้น 8. สามารถป้องกันรักษาป่าที่เหลืออยู่ในโครงการฯ มิให้ถูกบุกรุกทำลายเพิ่ม มากขึ้น
ระยะที่ 1 5 ปี (2530 - 2534)
ระยะที่ 2 5 ปี (2535 - 2539) ระยะที่ 3 5 ปี (2540 - 2544)
ปัจจุบันการดำเนินงานตั้งแต่เริ่มโครงการมาของหลายหน่วยงาน สำเร็จลุล่วงไปด้วยดีระดับหนึ่ง อย่างไรก็ตาม การดำเนินงานบางส่วนมีความจำเป็นต้องมีการจัดการอย่างต่อเนื่องไปอีกระยะหนึ่ง โดยเฉพาะงานพัฒนาที่เกี่ยวข้องกับการสำรวจขอบเขตและการแบ่งพื้นที่ และเห็นว่าสมควรจะต้องเร่งรัดดำเนินการโดยจัดทำแผนงานขึ้นโดยเฉพาะ (แผนการสำรวจทรัพยากรธรรมชาติ และจัดทำแผนที่รังวัดการใช้ประโยชน์ระบบ UTM.) ซึ่งจะใช้เวลาปฏิบัติงานภายใน 3 ปี จึงได้กำหนดระยะเวลาดำเนินงานขยายต่อออกไปอีก 3 ปี ตั้งแต่ปี 2545 - 2547
แผนงานโครงการ :
1. แผนงานอนุรักษ์และพัฒนาป่าไม้ โดย สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16
2. แผนงานพัฒนาที่ดิน โดย สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 6 3. แผนงานจัดสรรที่ดิน โดย หน่วยจัดที่ดินโครงการฯ หน่วยที่ 1,2 และ 3 กรมที่ดิน 4. แผนงานพัฒนาการเกษตร โดย สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1 5. แผนงานส่งเสริมการเกษตร โดย สำนักการเกษตรจังหวัด 6. แผนงานด้านปศุสัตว์ โดย ปศุสัตว์จังหวัดเชียงใหม่ 7. แผนงานพัฒนาด้านการประมง 8. แผนงานพัฒนาแหล่งน้ำ 9. แผนงานอำนวยการและบริหารโครงการฯ โดย กองพลพัฒนาที่ 3 1. งบปกติ จำนวน 170,000 บาท 2. งบ กปร. จำนวน 1,522,600 บาท 3. งบอื่นๆ จำนวน - บาท ผลการดำเนินงาน : 2. แผนงานพัฒนาที่ดิน โดย สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 6สร้างหมุดหลักฐานแผนที่โดยการสำรวจตำแหน่งด้วยดาวเทียม (GPS) ระบบ U.T.M. จำนวน 12 คู่ ครบคลุมพื้นที่ 171,710 ไร่ จัดทำแผนที่วงรอบแปลงจัดรูปที่ดิน สำรวจจำแนกดิน สภาพการให้ที่ดินและวางแผนการใช้ที่ดิน เพื่อกำหนดขอบเขตพื้นที่อยู่อาศัย พื้นที่เกษตรกรรม ของราษฎรและพื้นที่ป่าไม้ให้ถูกต้องชัดเจน 3. แผนงานการจัดสรรที่ดิน โดย หน่วยจัดที่ดินที่ 1,2,3 กรมที่ดินสำรวจรังวัดทำแผนที่ วงรอบแปลงจัดรูปที่ดิน แปลงปลูกสวนป่า และพื้นที่สาธารณประโยชน์อื่น ๆ โดยปรับแก้ไขเป็นระบบสากล (U.T.M.) รังวัดสอบสวนสิทธิการถือครองที่รังวัดปูผังการจัดที่ดินให้เป็นระบบสากล (U.T.M.) ขุดสระน้ำในพื้นที่เกษตรกรรมของเกษตรกร บุกเบิกพื้นที่เกษตรกรรมสร้างถนนสายหลักและสายซอยในพื้นที่เกษตรกรรม และวางท่อระบายน้ำตามถนนเข้าพื้นที่เกษตรกรรมของราษฎรในพื้นที่โครงการฯ เพื่อให้ราษฎรได้รับความสะดวกสบายในการขนผลผลิตทางการเกษตร 4. แผนงานพัฒนาการเกษตร โดย สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1 ทดสอบและพัฒนาพืชเศรษฐกิจและระบบการปลูกพืชระบบการทำฟาร์ม ได้แก่ - ทดสอบพัฒนาข้าว พันธุ์ข้าวที่เหมาะสมสำหรับนาในที่ลุ่ม ได้แก่ ข้าวเหนียวสันป่าตอง ข้าวพันธุ์ กข. 6 ข้วพันธุ์ กข. 8 และข้าวไร่ใช้พันธุ์ ซิวแม่จัน ได้ผลผลิตเฉลี่ย 300 กก. / ไร่ - ทดสอบและพัฒนาพืชไร่ พืชที่เหมาะสม และเป็นที่ยอมรับของเกษตรกร ได้แก่ ถั่วเหลืองพันธุ์ สจ. 4 ได้ค่าผลผลิตเฉลี่ย 230 กิโลกรัม / ไร่ - ทดสอบและพัฒนาพืชสวน พืชสวนที่เกษตรสนใจมากที่สุดคือ สำไยพันธุ์ อีดอ มะม่วงแก้ว มะขามเปรี้ยว - ทดสอบและพัฒนาพืชอุตสาหกรรม พืชที่มีศักยภาพปลูกในพื้นที่ ได้แก่ พริก มะเขือ กระทกรก หน่อไม้ฝรั่ง และยางพารา - อบรมถ่ายทอดเทคโนโยลีการเกษตร ถ่ายทอดวิธีการปลูกถั่วพันธุ์ สจ. 4 ให้เกษตรกรจำนวน 10 ราย รวม 10ไร่ขยายผลการปลูกข้าวไร่ซิวแม่จันให้แก่เกษตรกรในพื้นที่ จำนวน 14 หมู่บ้าน รวม 50 ราย จำนวน 100 ไร่ ขยายผลการปลูกพืชสวน ในพื้นที่ 10 หมู่บ้าน 3 อำเภอ รวม 100 ไร่ 5. แผนงานส่งเสริมการเกษตร โดย สำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงใหม่ - ดูแลปรับปรุงผลผลิตลำไยของเกษตร 3,000 ไร่ 6. แผนงานด้านปศุสัตว์ - ดูแลสุขภาพสัตว์ 1. ฉีดวัคซีนสัตว์ 2. ถ่ายพยาธิสัตว์ เช่น สุกร วัว กระบือ 3. รักษาพยาบาลสัตว์ป่วย 7. แผนงานพัฒนาด้านการประมง 8. แผนงานพัฒนาแหล่งน้ำดำเนินการจัดหาน้ำเพื่ออุปโภค – บริโภค เพื่อการเกษตรให้แก่ราษฎรในเขตพื้นที่โครงการตลอดจนการจัดหาน้ำเพื่อสนับสนุนการพัฒนาป่าบริเวณพื้นที่ต้นน้ำลำธาร ประกอบด้วย โครงการก่อสร้างแหล่งน้ำเพื่อการเกษตร โครงการก่อสร้างแหล่งน้ำเพื่อการอุปโภค – บริโภค โครงการก่อสร้างแหล่งน้ำเพื่อการพัฒนาป่าไม้ และโครงการสูบน้ำด้วยไฟฟ้า 9. แผนงานอำนวยการและบริหาร โดย กองพลพัฒนาที่ 3 ร่วมวางแผนและประสานงาน เพื่อให้ผลการดำเนินงานเป็นไปตาม วัตถุประสงค์ และเป้าหมายของแต่ละแผนงาน โดย จัดชุดปฏิบัติการร่วมดำเนินงานกับหน่วย จัดที่ดินโครงการฯ หน่วยที่1,2 และ 3 ในการรังวัดสอบสวนสิทะการถือครองที่ดินของเกษตรกรในพื้นที่โครงการฯ และจัดชุดปฏิบัติการร่วมดำเนินงานกับป่าไม้โครงการฯ ในการออกลาดตระเวนพื้นที่ป่าในโครงการฯ เพื่อลดปัญหาการตัดไม้ทำลายป่า 2. ร่วมกับราษฎรทำการบูรณะซ่อมแซมวัดห้วยสะแพด และทำรั้วในหมู่บ้าน
3. ร่วมประชุมกับผู้นำหมู่บ้าน, อบต. และราษฎรในพื้นที่โครงการฯ เพื่อพัฒนาหมู่บ้าน, รณรงค์ในการ ป้องกันไฟป่า และการทำประชาคม SML.
4. ร่วมกับผู้นำส่วนท้องถิ่นชี้แจงทำความเข้าใจกรณีเจ้าหน้าที่ป่าไม้ได้ดำเนินคดีกับผู้ที่บุกรุกพื้นที่ป่าไม้และผลกระทบจากการตัดไม้ทำลายป่า การบุกรุกพื้นที่ป่าจะทำให้เกิดความแห้งแล้ง ฝนไม่ตกตามฤดูกาล 5. แนะนำราษฎรให้ปรับปรุงบ่อปลาที่ชำรุด และปลูกพืชผักรอบบ่อปลา แจกจ่ายพันธุ์ปลาและกบให้กับ ราษฎรนำไปเลี้ยง พร้อมทั้งอบรมแนะนำวิธีการเลี้ยง 6. ขุดบ่อเลี้ยงปลาขนาดเล็กในโครงการ และปล่อยพันธุ์ปลาดุก 400 ตัว พร้อมทั้งปลูกพืชผักรอบๆ บ่อปลา เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน 7. ทำปุ๋ยหมักชีวภาพ จำนวน 400 กก. และ EM.ขยาย จำนวน 30 ลิตร เพื่อสาธิตให้ราษฎรในโครงการฯ 8. ปลูกหญ้าแฝกในแปลงสาธิตและแปลงขยายพันธุ์ พื้นที่ 2 งาน จำนวน 40,000 กล้า และปลูกเพื่อป้องกันการพังทลายของหน้าดินบริเวณสนาม ฮ. จำนวน 30,000 กล้า 9. ปลูกไผ่ตามโครงการไผ่ทองคำ จำนวน 3,000 ต้น พื้นที่ 120 ไร่ ปัจจุบันต้นไผ่เติบโตดี มีความสูงประมาณ50 - 180 ซม. 10. สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 6 ได้ดำเนินการวางหมุดโครงงานแผนที่ พร้อมจัดทำหมายพยานหมุดหลักฐาน พร้อมสำรวจเก็บรายละเอียดหมุดโครงงานแผนที่มาคำนวณเพื่อลงค่าพิกัดในรูปแผนที่บริเวณแปลงจัดที่ดินใต้อ่างเก็บน้ำต่าง ๆ 11. รังวัดแปลงจัดที่ดินให้เป็นระบบ U.T.M. เสร็จเรียบร้อยแล้ว จำนวน 1,634 แปลง คิดเป็นพื้นที่ 7,002 ไร่ 12. รังหวัดปักหลักเขตแปลงจัดที่ดิน จำนวน 5,000 หลัก 1,634 แปลง 13. ก่อสร้างและปรับปรุงถนนสายหลักในพื้นที่เกษตรกรรมของราษฎร ระยะทาง 17.205 กม. และถนน สายซอยในพื้นที่เกษตรกรรมของราษฎร ระยะทาง 12.546 กม. 14. ขุดสระน้ำให้กับราษฎร จำนวน 78 แห่ง 15. วางท่อระบายน้ำ จำนวน 4 แห่ง 36 ท่อ 16. ร่วมกับเจ้าหน้าที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดเชียงใหม่ปล่อยพันธุ์ปลาในอ่างเก็บน้ำห้วยสะแพดตอนบน และอ่างเก็บน้ำบริเวณหน่วยที่จัดที่ดิน จำนวน 500,000 ตัว 17. ร่วมกับสำนักชลประทานที่ 1 และศูนย์ทรัพยากรน้ำบาดาลภาค 6 สำรวจพื้นที่เจาะน้ำบาดาล
ความสำเร็จของโครงการ : ดำเนิน การศึกษา ทดลอง วิจัย ทางด้านการพัฒนาแหล่งน้ำเกี่ยวกับการวิจัยและ พัฒนาลุ่มน้ำขนาดเล็ก การศึกษารูปแบบที่เหมาะสมของแบบฝายต้นน้ำลำธาร การศึกษาและ พัฒนาแบบจำลองการ ฟื้นฟูพัฒนาพื้นที่ต้นน้ำลำธาร จัดทำแผนงานและงบประมาณ การพิจารณาโครงสร้างเบื้องต้นการสำรวจสภาพพื้นที่ทางปฐพีวิทยาและธรณีวิทยา สภาพลุ่มน้ำ สภาพการเพาะปลูก สภาพทางอุทกวิทยา การออกแบบเพื่อการก่อสร้างและบำรุงรักษา การก่อสร้างปรับปรุงและบำรุงรักษาแหล่งน้ำ การส่งน้ำให้พื้นที่เพาะปลูกเพื่อสนับสนุน กิจกรรมการศึกษา ทดลอง วิจัยต่าง ๆ และเพื่อการอุปโภค-บริโภค ภายในศูนย์ฯ หมู่บ้านรอบบริเวณศูนย์และศูนย์ฯ สาขางานแผนงานและงบประมาณรวมทั้งการจัดทำ เอกสารทางวิชาการ เพื่อประกอบการ ฝึกอบรมประชาสัมพันธ์และเพื่อให้ประชาชนทั่วไปได้นำไป ประยุกต์ใช้หรือสามารถ นำไปปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ได้อย่างเหมาะสม
|
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น